ویلیام جیمز (۱۹۱۰-۱۸۴۲) فیلسوف و روانشناس آمریکایی، از بنیانگذاران روانشناسی مدرن و پیشگام روانشناسی دین محسوب می‌شود. در کتاب تأثیرگذار «تنوع تجربیات دینی» (۱۹۰۲)، جیمز با رویکردی پدیدارشناختی به بررسی تجارب معنوی پرداخت و آنها را نه به عنوان پدیده‌ای واحد، بلکه به مثابه تجاربی متنوع و شخصی تحلیل کرد.
رویکرد جیمز به دین چند ویژگی متمایز دارد:
۱. تجربه‌محوری: تأکید بر تجربه‌ی مستقیم دینی به جای باورها و نهادهای مذهبی
۲. عمل‌گرایی: ارزیابی دین بر اساس نتایج عملی و سودمندی آن در زندگی افراد
۳. تکثرگرایی: پذیرش تنوع تجارب دینی و رد دیدگاه‌های انحصارگرایانه
جیمز که خود با بحران‌های روحی و جستجوی معنا دست‌و‌پنجه نرم کرده بود، دین را نه به عنوان نظامی اعتقادی، بلکه به مثابه منبعی برای تحول شخصیت و معنابخشی به زندگی مورد مطالعه قرار داد. آثار او زمینه‌ساز توسعه‌ی روانشناسی دین به عنوان رشته‌ای علمی شد و تا امروز تأثیر عمیقی بر مطالعات دین و معنویت دارد.
متن پادکست را از این لینک بخوانید.
