فصل دوم: پیش‌فرض‌های اصلی علوم شناختی دین (CSR) دربارهٔ دین و باور
علوم شناختی دین (CSR) با رویکردی تجربی و میان‌رشته‌ای، دین را نه به‌عنوان پدیده‌ای واحد، بلکه به‌مثابه مجموعه‌ای از ایده‌ها و رفتارهای تکرارشونده در فرهنگ‌ها تحلیل می‌کند. این حوزه با رد تعاریف عامیانه و کل‌نگر، از رویکرد پایین‌به‌بالا استفاده می‌کند: ابتدا اجزای شناختی مشترک در باورهای دینی (مانند انسان‌انگاری، غایت‌گرایی، یا دوگانه‌انگاری ذهن-بدن) را شناسایی می‌کند، سپس چگونگی ترکیب این اجزا در بسترهای فرهنگی مختلف را بررسی می‌نماید. دو پیش‌فرض کلیدی در CSR عبارت‌اند از:
۱. تفکیک باورهای شهودی (سیستم ۱) و تأملی (سیستم ۲): بسیاری از باورهای دینی ریشه در شهودهای خودکار (مثل انتساب هدفمندی به رویدادها) دارند، نه استدلال‌های آگاهانه.
۲. تأثیر تعامل شناخت و فرهنگ: ماندگاری ایده‌های دینی وابسته به سازگاری آن‌ها با سوگیری‌های شناختی ذهن انسان (مانند نظریه‌ذهن) و حمایت نهادهای فرهنگی است. برای مثال، باور به زندگی پس از مرگ، برآمده از شهود دوگانه‌انگارانهٔ ذهن و بدن است که در قالب‌های الهیاتی پیچیده‌تر بازتولید می‌شود.
CSR با ترکیب داده‌های روان‌شناسی شناختی، انسان‌شناسی و علوم اعصاب، به دنبال پاسخ به این پرسش است که چرا برخی ایده‌های دینی ــ علیرغم تنوع فرهنگی ــ به‌صورت الگوهای جهانی تکرار می‌شوند.
متن پادکست را از این لینک بخوانید.
